Silikony w szamponie i kosmetykach do włosów – czy zawsze są złe?

Odpowiedź na pytanie, czy silikony w szamponie są bezpiecznie, warto rozpocząć od wyjaśnienia, czym w ogóle jest ta substancja. Silikony to nic innego jak substancje chemiczne. Składają się z ułożonej naprzemiennie krzemionki oraz tlenku krzemu. Są substancjami syntetycznymi – bezwonnymi, bezbarwnymi, odpornymi na promieniowanie UV oraz nie mające powinowactwa do wody i tłuszczów. 

Silikony w kosmetyce stosowane są powszechnie. Spotkasz je w kosmetykach do włosów takich jak odżywki, maski, lakiery, a także w produktach do makijażu (bazach pod make-up, podkładach), a także tych przeznaczonych do pielęgnacji ciała i twarzy – kremach, balsamach emulsjach. Nie we wszystkich tych kosmetykach występują jednak te same silikony. Ta grupa związków chemicznych występuje bowiem w kilku formach.

Najpopularniejsze silikony w kosmetyce podzielić można na cztery grupy – podział znajdziesz poniżej. Musisz jednak wiedzieć, że w przypadku kosmetyków do włosów najpopularniejszy jest Dimethicone. Jest on częstym składnikiem odżywek, masek i olejków ochronnych. Jego właściwości to wygładzenie, zapobieganie splątywaniu, wspomaganie rozczesywania pasm (suchych i mokrych), zmniejszanie elektryzowania, przetłuszczania się i uczucia lepkości na włosach. Zaletą Dimethicone jest też to, że zmyjesz go łagodnym szamponem  Stars from the Stars Galaxy Co-Wash.

Inny popularny silikon w kosmetykach do włosów to Cyclopentasiloxane. Należy on do grupy tych lotnych, przez co łatwo się rozprowadza na włosach, nie obciąża ich, zmiękcza i wygładza.

Silikony zmywalne szamponami z SLS/SLES

Zazwyczaj występują w tuszach do rzęs i podkładach, ale można znaleźć je też w kosmetykach do włosów. Chronią one kosmyki przed czynnikami zewnętrznymi, ale wymagają regularnego zmywania. Zrobisz to szamponami głęboko oczyszczającymi takimi jak Stars from the Stars Cosmic Volume, możesz mieć jednak problem z ich zmyciem, jeśli włosy myjesz metodą bezszamponową no-poo lub delikatnymi szamponami dla dzieci.

Silikony zmywalne szamponami SLS/SLES w systemie oznaczania substancji kosmetycznych INCI ukrywają się pod takimi nazwami jak:

• Trimethicone
• Simethicone
• Trimethylsilylamodimethicone
• Trimethylsiloxysilicates

Silikony zmywalne wodą

Zmywalne wodą silikony w kosmetykach do włosów najczęściej występują w maskach oraz serach do końcówek. Zgodnie z formułą INCI oznacza się je nazwami:

• Dimethicone Copolyol
• Lauryl Methicone Copolyol
• Hydrolyzed Wheat Protein Hydroxypropyl Polysiloxane
• silikony z przedrostkiem PEG-, np. PEG-12 Dimethicone.

Silikony zmywalne odżywką

Silikony zmywalne odżywką to te lotne, czyli odparowujące z włosa. Zmyjesz je odżywką lub łagodnym szamponem. Do tego rodzaju silikonów należą: 

• Cyclomethicone
• Cyclopentasiloxane
• Cyclotetrasiloxane
• Cyclohexasiloxane
• Octamethyl Cyclotetrasiloxane.

Silikony zmywalne łagodnymi szamponami

Czwartym najpopularniejszym rodzajem silikonów w kosmetykach są te zmywalne łagodnymi szamponami, czyli tymi bez mocnych substancji myjących. Do tego typu silikonów zalicza się:

• Amodimethicone
• Dimethicone
• Dimethiconol
• Phenyl Trimethicone
• Beheonoxy Dimethicone.

Na koniec prosta rada, jak są oznaczone silikony w szamponach i jak rozpoznać je w składzie INCI. Analizując etykietę kosmetyku zwracaj uwagę na nazwy z końcówkami –one oraz –ane. Zazwyczaj oznaczają one silikony.

Każdy rodzaj silikonów działa na włosy nieco inaczej, są jednak właściwości wspólne dla wszystkich typów tej substancji chemicznej. Taką jest, chociażby ochrona czupryny przed czynnikami zewnętrznymi, czyli wiatrem, niską temperaturą, promieniowaniem UV. Czynniki te osłabiają włosy, powodując ich łamanie i nadmierne przesuszenie. 

Ochrona to jednak niejedyny wpływ silikonów na włosy. Ich kolejna właściwość to zapobieganie utracie wilgoci. Tworząc silną barierę ochronną, pomagają utrzymać kosmykom wilgoć i zapobiegają nadmiernej utracie wody. M.in. to sprawia, że silikony w szamponach sprawiają, że włosy są pełne blasku, miękkie, grubsze, gładkie – jednym słowem wyglądają zdrowiej. Przyczyniają się do tego nie tylko właściwości ochronne, ale łatwiejsze rozprowadzanie produktów pielęgnacyjnych z silikonami. Z racji tego, że mają one lepką konsystencję, łatwiej je rozprowadzić na pasmach, a je same prościej wystylizować.

Piękniejszy i zdrowszy wygląd włosów po kosmetykach z silikonami to jednak tylko optyczne złudzenie. Dlaczego? Bowiem silikony nie odżywiają włosów, nie dostarczają protein, witamin i substancji nawilżających. Co więcej, tworząc mocną powłokę ochronną, często uniemożliwiają, przedostanie się składnikom odżywczym z masek, odżywek i olejków w głąb włosa. Sprawia to, że po (nie zawsze łatwym) zmyciu silikonowego filmu pojawiają się kosmyki suche, słabe, szorstkie i bez blasku. Czy to jednak oznacza, że silikony w kosmetykach do włosów są złe lub szkodliwe?

Silikony w kosmetykach do włosów budzą skrajne opinie. Niektórzy uważają je za szkodliwe, inni wręcz przeciwnie – są wielkimi zwolennikami preparatów z tymi substancjami chemicznymi. Jaka jest prawda? W przypadku kosmetyków do włosów nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Nie zawsze odżywki czy maski z silikonami to zły wybór. 

Sięgaj po nie jeśli chcesz szybko poprawić wygląd swoich włosów po koloryzacji, rozjaśnieniu czy nadmiernym używaniu prostownicy. Kosmetyki z silikonami polubisz też, jeśli masz włosy cienkie i delikatne. Wynika to z tego, że nie będą one obciążać fryzury i czynić jej oklapniętą. Jeszcze raz podkreślić musimy też ich ochronną rolę. Tworzona przez nie cienka i niewidoczna bariera zapobiega utracie wilgoci, chroni przed uszkodzeniami mechanicznymi, tarciem, rozczesywaniem, warunkami atmosferycznymi.  Plusem jest też fakt, że silikony mają również zdolność do wypełniania pustych przestrzeni w uszkodzonym łusku włosa, a przez to poprawiają (tymczasowo) wygląd czupryny, czynią ją gładką, lśniącą, łatwiejszą w stylizacji.

Silikony w kosmetykach mają jednak nie tylko zalety, ale i również wiele wad. Spora grupa osób uważa, że ich regularne stosowanie może prowadzić do osłabienia kondycji włosów i skóry głowy. Czy faktycznie jest to możliwe? Tak, jeśli dojdzie do tzw. przesylikonowania, czyli przeciążenia czupryny silikonami. Do tego może dojść, jeśli będziesz stosować preparaty z silikonami trudnymi do usunięcia lub też nakładać ich zbyt dużo i za często. Sprawi to, że na pasmach będą się one nadbudowywać i prowadzić do ich nadmiernego obciążenia. W takiej sytuacji skutki obciążenia odczują nie tylko włosy, ale i skóra głowy. Efektem przesilikonowania będą zatkane pory, osłabione cebulki, zwiększone ryzyko wypadania włosów i ich szybkiego przetłuszczania się, reakcje uczuleniowe i alergiczne (krostki, zaczerwienienia, swędzenie). Rozwiązaniem tych problemów będzie nie tylko odstawienie preparatów z silikonami, ale i dokładne oczyszczenie skóry głowy i włosów przy pomocy Stars from the Stars Clean Sky  zwierającym silniejsze detergenty myjące.

Co to oznacza w praktyce? Że kosmetyki do włosów z silikonami powinnaś stosować, zachowując umiar i kierując się zasadami, które znajdziesz na końcu naszego poradnika.

Silikony w kosmetykach do włosów występują bardzo często – właściwie trudno znaleźć preparaty bez nich, choć nie jest to nie możliwe, a dobrym przykładem jest tu Stars from the Stars Aurora Shine– serum na końcówki bezsilikonowe. Kosmetyk ten jest wyjątkiem potwierdzającym regułę, bowiem to właśnie w serach na końcówki silikony są stosowane najczęściej. W ich składach stanowią wręcz obowiązkową pozycję, a rolą tej substancji jest zabezpieczanie końcówek przed rozdwojeniem się, łamaniem, kruszeniem.

Silikony pojawiają się też w maskach i odżywkach do włosów. W tych preparatach pełnią rolę wygładzającą, dodającą im widocznego blasku. Po maski i odżywki z silikonami sięgaj przede wszystkim latem, bowiem będą skuteczną bronią na puszenie się i przesuszenie pasm, a także ochronią je przed szkodliwym działaniem promieni UV. Pamiętaj jednak, żeby w podstawowej pielęgnacji używać kosmetyków, które oprócz silikonów zawierają też odżywcze masła i oleje np. Stars from the Stars Galaxy Oils. 

O ile sera, kremy, masełka, olejki na końcówki, maski, odżywki, a także różnego rodzaju mgiełki i spray’e z silikonami są tymi często polecanymi, to inaczej ma się sprawa z szamponami. Z racji tego, że są one aplikowane bezpośrednio na skórę głowy, nie powinny zawierać tej substancji chemicznej, bowiem mogą oblepiać skalp, zapychać mieszki włosowe, przyczyniać się do problemów z włosami takimi jak wypadanie czy przyklapnięcie. Na co dzień więc silikony w szamponie nie są wskazane, podobnie jak nie zalecane są wcierki, sera i peelingi z tą substancją.

Jak już się przekonałaś, silikony w kosmetykach do włosów mają wiele zalet. Co, jednak jeśli Twoje kosmetyki źle na nie reagują? Możesz postawić na szampony bez SLS. Wbrew pozorom tych nie brakuje, bowiem istnieje wiele składników pochodzenia roślinnego, które podobnie jak silikony ograniczają puszenie się włosów, zmiękczają je, wygładzają, nabłyszczają, ułatwiają rozczesywanie czy zabezpieczają przed utratą wilgoci, czy działaniem niekorzystnych warunków atmosferycznych. Takie działania mają m.in.:

• Oleje roślinne, które swoimi właściwościami najbardziej przypominają silikony; najczęściej w kosmetykach do włosów znajdziesz olej jojoba, arganowy, sezamowy, wiesiołka, pestek arbuza, brzoskwiniowy, awokado; stosując odżywki lub maski z nim lub nakładając go solo na pasma, nadadzą im blasku, odżywią i zregenerują;

• Zioła, które są pomocne w wygładzeniu i nabłyszczeniu pasm, a także chronią je przed uszkodzeniami mechanicznymi; silikony zastąpić może np. kwiat lipy czy podbiał;
• Proteiny, które znajdziesz w odżywce Stars from the Stars Protein Planet; ich zadaniem jest wygładzenie i wypełniane ubytków w łodydze włosa;
• Skrobia, która nawilża i zapobiega nadmiernemu puszeniu się pasm.

Dobrą alternatywą są też kosmetyki z silikonami roślinnymi. Do takich zalicza się np. bioferment z bambusa, karagenian, Dimethicone Copolyol, Cetyl Dimethicone czy powstający z oleju sojowego Behenoxy Dimethicon.

Pielęgnacja włosów bez silikonów nie należy do prostych. Wymaga większej uwagi i ilości czasu. Nie zawsze się też sprawdza, ponieważ są takie kosmyki, które domagają się stosowania tych substancji chemicznych. Bez z nich wyglądają źle i szybko się niszczą. Jeśli Twoje kosmyki należą do tej grupy, bez obaw możesz sięgać po silikony w kosmetykach. Preparaty sprzedawane w Unii Europejskiej tworzone są w oparciu przebadane składniki. Pamiętaj jednak, aby szampony, odżywki czy maski z silikonami stosować bezpiecznie. Co to oznacza?

• Silikony w kosmetykach stosuj jedynie do kondycjonowania włosów, czyli zrezygnuj z szamponów z tą substancją, a stosuj jedynie maski, preparaty do końcówek.
• Wybieraj jedynie kosmetyki zawierające w składzie silikony łatwo zmywalne.
• Nakładaj preparaty jedynie na włosy – od ucha w dół, nigdy na skalp.
• Raz w tygodniu umyj włosy szamponem oczyszczającym z SLS-em, który pomoże oczyścić pasma i skalp z nadbudowy silikonowej.
• Odżywiaj i nawilżaj włosy, a także dostarczaj im witamin i minerałów, dzięki temu nie będziesz musiała poprawiać ich wyglądu silikonami.  
• Regularnie sprawdzaj, czy włosy nie są przeciążone silikonem. W tym celu pasmo włosów potrzyj między dwoma palcami, jeśli jest śliskie lub woskowate, może to oznaczać nagromadzenie silikonu.

Silikony w kosmetyce bez dwóch zdań mają wiele zalet. Wygładzają włosy, chronią je, czynią je lśniące, miękkie, łatwiejsze w rozczesywaniu i stylizacji. Korzyści te sprawiają, że kosmetykom z silikonem warto dać szansę i nie dyskwalifikować ich już na starcie. Ich stosowanie nie jest niebezpieczne, pod warunkiem, że robisz to z głową i umiarem. Nieprzestrzeganie zasad może bowiem skończyć się źle i dla włosów, i dla skóry głowy.